Το ΕΣΥ μπορεί με τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις να διασφαλίσει τη βιωσιμότητά του στο μέλλον και παράλληλα να βελτιωθεί έτσι ώστε να ανταποκρίνεται και να καλύπτει τις εξελισσόμενες ανάγκες των πολιτών, αυξάνοντας την ικανοποίηση τόσο των τελευταίων όσο και των λειτουργών υγείας που επιλέγουν να το στηρίζουν. Τις εργασίες της δεύτερης ημέρας του Συνεδρίου άνοιξε ο Υφυπουργός Υγείας κ. Μάριος Θεμιστοκλέους, ο οποίος στην ομιλία που απηύθυνε στους συνέδρους, υπό την προεδρία του καθηγητή κ. Αθανάσιου Π. Βοζίκη και του καθηγητή και Προέδρου της Οργανωτικής Επιτροπής του Συνεδρίου κ. Κώστα Αθανασάκη, αναφέρθηκε στις μεταρρυθμίσεις που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί και στα επόμενα βήματα που έχουν δρομολογηθεί με στόχο ένα σύγχρονο, οργανωμένο και λειτουργικό σύστημα υγείας.
Η εύκολη λύση, αν δεν θέλουμε να ρισκάρουμε, είναι να αφήσουμε τα πράγματα ως έχουν και να μην κάνουμε τίποτα, ανέφερε ξεκινώντας την ομιλία του ο κ. Θεμιστοκλέους. Η λύση αυτή έχει επιλεχθεί πολλάκις στο παρελθόν από πολιτικές ηγεσίες, ώστε να αποφύγουν τη σύγκρουση με συμφέροντα και επί μακρόν εγκατεστημένες νοοτροπίες, δεν αποτελεί ωστόσο επιλογή της τρέχουσας πολιτικής ηγεσίας, η οποία έχει αποφασίσει να φέρει το ΕΣΥ στη νέα εποχή, πραγματοποιώντας μεταρρυθμίσεις-τομές σε όλα του τα επίπεδα.
Ανθρώπινο δυναμικό
Ο πρώτος άξονας μεταρρύθμισης του ΕΣΥ, εξήγησε ο Υφυπουργός, αφορά στο προσωπικό που το απαρτίζει. Αυτή τη στιγμή το προσωπικό που απασχολείται στο εθνικό σύστημα υγείας είναι περισσότερο από ποτέ, καθώς το ιατρικό, νοσηλευτικό και λοιπό προσωπικό είναι αυξημένο κατά 10% και όλες οι κενές θέσεις έχουν ήδη προκηρυχθεί, ενώ επιπλέον έχουν γίνει αλλαγές στη διαδικασία ώστε να επιταχυνθούν οι διορισμοί. Το εργασιακό περιβάλλον για τους ιατρούς του ΕΣΥ, ένα θέμα που συζητάται εδώ και 40 χρόνια, έχει επίσης αλλάξει. Εδώ και 2 μήνες οι ιατροί του ΕΣΥ απέκτησαν το δικαίωμα ιδιωτικού έργου, ενώ τα απογευματινά χειρουργεία έχουν ξεκινήσει εδώ και έξι μήνες και ήδη έχουν πραγματοποιηθεί 6000 χειρουργεία σε 50 νοσοκομεία της χώρας. Επιπλέον, έχει αυξηθεί το επίδομα απασχόλησης σε άγονες περιοχές και έχει γίνει 20% αύξηση στις εφημερίες. Το περιβάλλον εργασίας στο ΕΣΥ για έναν νέο ιατρό σήμερα είναι διαφορετικό από παλαιότερα, εξήγησε, προσθέτοντας ότι τα 2/3 των θέσεων σε άγονες περιοχές έχουν ήδη καλυφθεί. Τα πλήρη αποτελέσματα όλων αυτών των αλλαγών θα φανούν σε περίπου 12-18 μήνες, συνέχισε ο κ. Θεμιστοκλέους, και πιστεύουμε πως οι ιατροί θα αρχίσουν ξανά να επιλέγουν να εργασθούν στο ΕΣΥ, μετά από 15 χρόνια απογοήτευσης και στροφής στον ιδιωτικό τομέα παροχής υπηρεσιών υγείας. Οι προκηρύξεις μόνιμων ιατρών και νοσηλευτών θα συνεχισθούν, ενώ επιπλέον ο χρόνος διορισμού με τη νομοθετική παρέμβαση που πραγματοποιήθηκε έχει μειωθεί, από 3-4 χρόνια μετά την προκήρυξη, στους 12 μήνες. Ο μεγάλος αριθμός προσλήψεων νοσηλευτικού και λοιπού προσωπικού που θα γίνει στα μεγάλα νοσοκομεία της χώρας θα φέρει σημαντικές αλλαγές και βελτιώσεις στη λειτουργία τους. Μέχρι τέλος του έτους θα καλυφθούν οι θέσεις που είναι κενές και εντός του 2025 θα προκηρυχθούν 4000 επιπλέον θέσεις εργασίας.
Ανακαίνιση νοσοκομείων
Ο δεύτερος άξονας αφορά στην αναβάθμιση/ανακαίνιση των νοσοκομείων. Στο τέλος του 2027 η χώρα μας θα διαθέτει τρία νέα υπερσύγχρονα νοσοκομεία, με το «Θεαγένειο» να αποτελεί το πρώτο έργο υλοποίησης της σημαντικής αυτής προσπάθειας. Η κτιριακή αναβάθμιση των νοσοκομείων που υλοποιείται, ανέφερε ο ομιλητής, αποτελεί την πιο συντεταγμένη προσπάθεια αναβάθμισης που γίνεται στον χώρο των υποδομών υγείας εδώ και χρόνια.
Ψηφιακές εφαρμογές
Τρίτος άξονας των μεταρρυθμίσεων είναι οι ψηφιακές εφαρμογές. Στο τέλος του 2025 έως το πρώτο εξάμηνο του 2026, ανακοίνωσε ο Υφυπουργός, θα έχουν ολοκληρωθεί τα 3 μεγαλύτερα έργα του άξονα, με στόχο την εξωστρέφεια του συστήματος υγείας, τη βελτίωση της επικοινωνίας με τον πολίτη, την καλύτερη διοίκηση και την εξαγωγή αξιόπιστων δεδομένων που θα συμβάλουν στη χάραξη τεκμηριωμένων πολιτικών υγείας. Ο ΑΗΦΥ θα βοηθήσει τους πολίτες να κινούνται άνετα εντός του συστήματος υγείας, ενώ επιπλέον το πληροφοριακό σύστημα για τα ακτινολογικά εργαστήρια που έχει ήδη ολοκληρωθεί εκτιμάται πως θα συμβάλει στην επιτυχή αντιμετώπιση του προβλήματος της έλλειψης ακτινολόγων στις απομακρυσμένες περιοχές της χώρας, ιδιαίτερα στα νησιά, αλλά και στα νοσοκομεία της Αττικής.
Οικονομικά
Ο τέταρτος άξονας μεταρρυθμίσεων αφορά στα οικονομικά των νοσοκομείων. Η μεγάλη αλλαγή στον τομέα αυτό, ήταν ότι φέτος, που για πρώτη φορά ο προϋπολογισμός των νοσοκομείων τούς δόθηκε έως τις 10 Ιανουαρίου, ήταν και η πρώτη φορά μετά από 40 χρόνια που όλα τα νοσοκομεία κινήθηκαν εντός του προϋπολογισμού αυτού. Η αλλαγή αυτή είναι σημαντική, καθώς επιδιώκει να αλλάξει τον τρόπο σκέψης και τη νοοτροπία ετών των διοικήσεων των νοσοκομείων και παρά το ότι ήταν δύσκολη, συνδέθηκε με αύξηση του παραγόμενου έργου και όλων των λειτουργικών δεικτών των νοσοκομείων. Η πολυσυζητημένη εφαρμογή των DRGs, ενός τεκμηριωμένου εργαλείου ελέγχου της νοσοκομειακής δαπάνης, είναι επίσης προ των πυλών, καθώς τα νοσοκομεία καλούνται να στείλουν τα DRGs έως το τέλος του Ιανουαρίου, ενώ σε λειτουργία έχει τεθεί και το σύστημα παραγγελιοληψίας του ΕΚΑΠΥ, ώστε το clawback να υπολογίζεται πλέον σε πραγματικό χρόνο (realtime) και όχι με καθυστέρηση 12-18 μηνών. Η μεταρρύθμιση αυτή αναμένεται να μειώσει σημαντικά τις ληξιπρόθεσμες οφειλές, με στόχο να μηδενιστούν εντός του 2025.
Μια μεγάλη «τρύπα» του συστήματος, συνέχισε ο κ. Θεμιστοκλέους, αποτελούν επίσης τα μεγάλα ποσά δαπανών που προκύπτουν από τα ακαταχώρητα/ατιμολόγητα των νοσοκομείων, τα οποία σήμερα έχουν μειωθεί και η προσπάθεια θα συνεχισθεί έως ότου μηδενισθούν. Η «πληγή» αυτή του συστήματος αναμένεται να κλείσει οριστικά εντός του πρώτου διμήνου του 2025. Επιπλέον, θα δημιουργηθεί ένα νέο σύστημα για τις παραγγελίες υλικών στα νοσοκομεία, το οποίο θα είναι ηλεκτρονικό. Ο προϋπολογισμός για την υγεία ήταν φέτος αυξημένος κατά 600 εκατομμύρια, ανέφερε ο Υφυπουργός. Το αυξημένο προσωπικό στα νοσοκομεία φέρνει και αύξηση στους προϋπολογισμούς τους και για τον λόγο αυτό οι προϋπολογισμοί ήταν φέτος αυξημένοι κατά 120%, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 220 εκατομμύρια ευρώ επιπλέον.
Οργανωτικές αλλαγές
Πέμπτος άξονας μεταρρυθμίσεων ήταν οι οργανωτικές αλλαγές. Στον άξονα αυτό συναντάται η μεγαλύτερη αντίσταση λόγω είτε σύγκρουσης με διάφορα συμφερόντα είτε βαθιά εγκατεστημένης νοοτροπίας. Ωστόσο, παρά την αντίσταση, τα απογευματινά χειρουργεία εφαρμόσθηκαν με ιδιαίτερη επιτυχία, ενώ επιπλέον έχει ξεκινήσει η επικαιροποίηση και έλεγχος της λίστας αναμονής για χειρουργεία ώστε να έχουμε την πραγματική εικόνα των υφιστάμενων αναγκών. Στο τέλος Νοεμβρίου, ξεκίνησαν τα δωρεάν απογευματινά χειρουργεία ώστε οι χρόνοι αναμονής να μειωθούν σημαντικά και να μην υπερβαίνουν πλέον τους 4 μήνες. Η συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων στις μεταρρυθμίσεις αποτελεί σαφώς ένα σύνθετο έργο με πολλές μεταβλητές, θα πρέπει ωστόσο να έχουμε όλοι ως στόχο την όσο το δυνατόν καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών.
Η χώρα μας έχει σημειώσει επίσης σημαντική πρόοδο τόσο στον τομέα των μεταμοσχεύσεων όσο και της αιμοδοσίας, επισήμανε ο κ. Θεμιστοκλέους. Το 2024, έγιναν οι περισσότερες μεταμοσχεύσεις που έχουν γίνει ποτέ στη χώρα, καταγράφοντας μεγάλη αύξηση. Όσον αφορά στην αιμοδοσία, η ενσωμάτωση από τη χώρα μας το 2024 της Ευρωπαϊκής Οδηγίας για την εφαρμογή ενός κεντρικού συστήματος διαχείρισης του αίματος έχει λύσει τις διαχρονικές ελλείψεις αιμοπεταλίων και έχει οδηγήσει σε σημαντική μείωση των ελλείψεων αίματος. Με δεδομένη τη μεγάλη συλλογή αίματος που πραγματοποιείται στη χώρα, στόχος είναι οι ελλείψεις να εξαλειφθούν πλήρως, μέσω της πρόβλεψης από το ΕΚΕΑ των αναγκών αίματος του συστήματος.
Το σύστημα εφημέρευσης επίσης ξεκίνησε να αλλάζει από τον Νοέμβριο, με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας των παρεχομένων υπηρεσιών, απαιτείται ωστόσο και αλλαγή του τρόπου σκέψης εντός των νοσοκομείων. Επιπλέον, ως το τέλος του 2025 θα έχει ανακαινισθεί το σύστημα επειγόντων περιστατικών, ενώ έχουμε ήδη σημαντική αύξηση του προσωπικού στα ΤΕΠ.
Προφανώς, πραγματοποιώντας τις μεταρρυθμίσεις, εντοπίζονται ορισμένες ατέλειες, οι οποίες καταγράφονται ώστε να γίνουν οι απαραίτητες διορθωτικές αλλαγές. Ο υγειονομικός χάρτης της χώρας θα αλλάξει σταδιακά, ώστε να συνεχίσει το σύστημα να λειτουργεί. Είναι εύλογο ότι κανένα νοσοκομείο δεν θα κλείσει, καθώς δεν είναι εύκολο να δημιουργηθούν νέες δομές. Στόχος είναι η βελτίωση της περίθαλψης, με αλλαγές που θα πραγματοποιηθούν εντός της διοικητικής οργάνωσης των νοσοκομείων, οι οποίες βάσει των αναγκών μπορεί να περιλαμβάνουν μεταβολές, συγχωνεύσεις ή και δημιουργία νέων τμημάτων.
Το σημαντικότερο που πρέπει να θυμόμαστε είναι πως είμαστε όλοι μέλη μίας ομάδας, κατέληξε ο Υφυπουργός Υγείας, επομένως πρέπει να είμαστε όλοι συμμέτοχοι στην προσπάθεια να βελτιώσουμε το εθνικό μας σύστημα υγείας, διασφαλίζοντας τη βιωσιμότητά του και στο μέλλον. Είμαστε υπερήφανοι για όσα έχουν ήδη πραγματοποιηθεί, χωρίς ωστόσο να επαναπαυόμαστε· συνεχίζουμε, πιστεύοντας ακράδαντα πως χαμένη μάχη είναι μόνο η μάχη που δεν δίνεται.